Prawo gospodarcze pojęcia cz3

Źródła zobowiązań

1 – Czynności prawne jako źródła zobowiązań.

2 – Czyny niedozwolone – takie zachowanie się człowieka, które

-wyrządza szkodę-W warunkach, w których prawo przewiduje odpowiedzialność za te szkody.

Aby istniała odpowiedzialność, muszą być spełnione przesłanki:

I – Szkoda – uszczerbek majątkowy lub uszczerbek w dobru osobistym (krzywda niemajątkowa)

Szkodą niemajątkową obejmuje:

– szkoda rzeczywista

– utracony zysk – który mogliśmy osiągnąć gdyby szkody nie wyrządzono.

Szkoda pociąga za sobą odszkodowanie:

1 – restrykcja naturalna – przywrócenie do stanu naturalnego-

2 – zapłacenie odszkodowania pieniężnego.(Jednorazowo,, świadczenie okresowe, dożywotnia renta)

II – Istnienie związku przyczynowego – odpowiada się za szkodę, która wystąpiła w normalnych (przeciętnych, typowych), następstwem swego zachowania, takiego, które można przewidzieć.

III – Podstawa prawna odpowiedzialności – przepis – za dany czyn, ktoś odpowiada (

Odpowiedzialność cywilna, nie karna)

Typy odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych.

1 – Odpowiedzialność za czyny własne.

ART, 415 „ kto ze swej winy wyrządził szkody, winny jest do naprawienia „

Wina – ( kodeks cywilny):

– wina obiektywna – bezprawność działania – nasze zachowanie narusza obowiązujące prawo.

– wina subiektywna – negatywne zachowanie się sprawcy szkody z punktu widzenia jego

Postępowania.

Okoliczności wyłączające:

– wina obiektywna –

– obrona konieczna – agresja pochodzi od człowieka

– stan wyższej konieczności -” kto uszkodził, lub zniszczył cudzą rzecz, lub zranił lub zabił cudze zwierze w celu uniknięcia niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub zwierzęcia ten nie jest odpowiedzialny za wyrządzoną szkodę ” niebezpieczeństwa nie można było inaczej uniknąć, a dobro ratowane było większej wartości niż poświęcone.

– wina subiektywna –

Może być wyłączona przez:

– niski wiek ( do 13 roku) – 13 – 18 nieletni odpowiadają za szkodę, jeżeli popełnili Ja z rozeznaniem.

– niepoczytalność – choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy (trwały) lub okresowy ( upojenie alkoholowe), jeżeli ktoś się upił to powinien przewidzieć swoje postępowanie.

2 Odpowiedzialność za czyny cudze

– Odpowiedzialność za małoletnich i niepoczytalnych – odpowiadają ich opiekunowie, rodzice,kuratorzy, nauczyciel, wychowawca, instruktor.

Odpowiedzialność opiekunów oparta jest na zasadzie winy w nadzorze. Tym opiekunom stawia się zarzut ( domniemanie), że oni nie prawidłowo przeprowadzili opiekę skoro ich podopieczny dokonał czynów.

Jeżeli brak jest osób odpowiedzialnych za szkodę to sąd może w drodze wyjątku zasądzić

Odszkodowanie od wyrządzonej szkody, jeżeli uzna, że wymagają tego zasady współżycia

Społecznego i porówna zasobność finansową poszkodowanego i sprawcy szkody.

3 Odpowiedzialność za osoby, którymi się posługujemy – odpowiada sam sprawca szkody, ale

Równocześnie za tę szkodę odpowiada ten, kto powierzył wykonanie czynności drugiemu chyba, że zatrudnił firmę lub osobę zawodowo trudniącą się daną rzeczą. Od odpowiedzialności możemy się uwolnić, gdy udowodnimy, iż nie ponosimy winy w wyborze.

4 Odpowiedzialność zwierzchnika za podwładnego – kto powiężą wykonanie czynności osobie, która przy wykonaniu tych czynności podlega jemu kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek i poleceń ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy podwładnego przy wykonywaniu powierzonej czynności.

5,6 Odpowiedzialność skarbu państwa, gminy za funkcjonariuszy –

– funkcjonariusze państwa działają w imieniu i na rachunek państwa.

– szkoda wyrządzoną przez funkcjonariusza jest zawsze duża a biorąc uposażenie funkcjonariusza nie byłby w stanie wypłacić odszkodowania.

Przesłanki.

– dana osoba musi być uznana za funkcjonariusza

– szkoda musi być wyrządzoną przez funkcjonariusza w sposób zawiniony

– szkoda musi się pojawić podczas wykonywania powierzonych czynności

Funkcjonariuszami są:

Urzędnicy państwowi, żołnierze, policjanci, sędziowie, prokuratorzy, pracownicy państwowej służby zdrowia, osoby wezwane do działania przez funkcjonariusza.

( w wyjątkowych sytuacji mimo braku winy funkcjonariusza sąd zasądza odszkodowanie na

Podstawie zasady współżycia społecznego)

7 Odpowiedzialność za zwierzęta żyjące dziko – nikt nie odpowiada – wyjątek – koła łowieckie wypłacają rolnikom za szkody wywołane przez zwierzęta.

8 Odpowiedzialność za zwierzęta udomowione –

-jeżeli zwierze działało jako narzędzie człowieka – odpowiada się na zasadach ogólnych, kto wyrządził szkodę, ten, kto wydał polecenie zwierzęciu ( ART 415 KC)

-, jeżeli zwierzę działa z instynktu – odpowiada ten, kto to zwierzę chowa lub się nim posługuje – ponosi się winę w nadzorze ( wina jest domniemywana)

Odpowiedzialny za zwierzę będzie musiał udowodnić, że nadzór sprawował prawidłowo albo, że

Wina jest z powodu samego poszkodowanego lub z winy osoby trzeciej.

Prawo przewiduje, że jeżeli sąd uzna z braku winy w nadzorze nie można przypisać winy osobie nadzorującej i nie ma, kto wypłacić odszkodowania a zasada współżycia społecznego wymaga odszkodowania – to wypłacane jest ono ze skarbu państwa.

9 Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez rzeczy

– wyrzucenie, wylanie, spadnięcie rzeczy z pomieszczenia – ponosi ten, kto pomieszczenie zajmuje

– odpowiedzialność za skutek – nie może się uwolnić od odpowiedzialności, ryzykiem jest

Zajmowanie pomieszczenia i z tego faktu wynika ta odpowiedzialność – wystarczy wskazać

Pomieszczenie, nie trzeba wskazywać osoby

Wyłączenie winy;

– wskazanie, iż szkoda nastąpiła w skutek wyższy, nie do przewidzenia, huragan, trzęsienie ziemi,

Ostrzał artyleryjski.

– wyłączna wina poszkodowanego

– szkoda została spowodowana z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą zajmujący pomieszczenie nie odpowiada i której działaniu nie mógł zapobiec.

10 Odpowiedzialność za zawalenie budowli lub oderwanie jej części.

– odpowiada posiadacz samoistny budynku ten, kto włada budowlą jak właściciel. Odpowiedzialność oparta jest

Na zasadach ryzyka. Budowlą są mury, mosty, wiadukty, wieże, kanały, domy, hale przemysłowe.

– uwolnienie od odpowiedzialności następuje, jeżeli udowodni, że zawalenie się budowli lub oderwanie było z powodu braku konserwacji lub wady w budowie – siła wyższa wyłącza odpowiedzialność.

11 Odpowiedzialność za szkody związane z wykorzystaniem elementarnych sił przyrody(para, gaz,paliwa płynne, sprężone powietrze)

– wprawdzie kozy stanie z sił przyrody jest dozwolone, ale wykorzystywanie powoduje wzrost ryzyka osób trzecich. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

– Odpowiedzialność prowadzącego przedsiębiorstwo za szkody wyrządzone ruchem tego przedsiębiorstwa, jeżeli wprawienie w ruch przy pomocy sił przyrody, odpowiedzialność ponosi ten, kto prowadzi przedsiębiorstwo na własny rachunek – odpowiedzialność za szkody wyrządzone komukolwiek.

– Odwołania – szkoda nastąpiła z wyłącznej winy poszkodowanego, prowadzący przedsiębiorstwo nie będzie odpowiadał na skutek siły wyższej

– wina osoby trzeciej, za którą nie odpowiada przedsiębiorstwo.

12 Odpowiedzialność za wypadki komunikacyjne – za szkody wyrządzone ruchem pojazdów mechanicznych, która są wprawiane w ten ruch za pomocą sił przyrody, odpowiedzialność ponosi samoistny posiadacz pojazdu

-jeżeli pojazd został oddany w posiadanie zależne to odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny – odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka.

-, jeżeli szkodę wyrządził pojazd nie zidentyfikowany to odszkodowanie wypłaca się z funduszu gwarancyjnego ubezpieczeniowego.

-, jeżeli szkoda nastąpiła w skutek sił wyższych lub z powodu siły trzeciej odpowiedzialność jest wyłączona

– zderzenie się dwóch pojazdów ze sobą oraz gdy szkoda została wyrządzona osobom przewożącym z grzeczności to odpowiedzialność na zasadzie winy ( rower, winda nie jest mechanizmem mechanicznym)